THEO CHUẨN NHÂN QUYỀN:
Công an phải bảo vệ sự an toàn của cộng đồng và quyền của tất cả mọi người.
Công an phải là một cơ quan độc lập trong nhánh hành pháp, chịu sự hướng dẫn, chỉ đạo của tòa án và bị ràng buộc bởi các mệnh lệnh của tòa án.
Mọi cơ quan hành pháp đều phải đại diện cho toàn thể cộng đồng, phải minh bạch và chịu trách nhiệm trước toàn thể cộng đồng.
Tất cả quan chức / cán bộ công an đều thuộc về cộng đồng và có nghĩa vụ phục vụ cộng đồng.
Tất cả công an phải thực thi chức năng, quyền hạn và nhiệm vụ như những đầy tớ tận tụy, không thiên vị, của toàn thể cộng đồng.
Bất kỳ công an nào cũng không được phép tham gia trực tiếp vào hoạt động chính trị.
Bất kỳ công an nào cũng không thể được lệnh hoặc bị ép buộc phải thực thi chức năng, quyền hạn và nhiệm vụ hay huy động nguồn lực công an để hỗ trợ hay phá hoại bất kỳ đảng phái/ nhóm lợi ích nào cũng như thành viên của đảng phái/ nhóm lợi ích đó.
Công an có nghĩa vụ bảo vệ quyền của tất cả các đảng phái, cá nhân và tổ chức, cũng như bảo vệ tất cả các đảng phái, cá nhân và tổ chức đó, một cách bình đẳng, không gây sợ hãi, không tạo đặc quyền đặc lợi.
Trong việc thực thi các quyền và quyền tự do của mình, tất cả mọi người đều chỉ phải chịu những giới hạn do luật pháp quy định.
Những giới hạn đối với việc thực thi các quyền và quyền tự do chỉ có thể là những giới hạn cần thiết để công nhận và tôn trọng quyền của người khác và để đáp ứng các đòi hỏi bắt buộc về đạo đức, trật tự công cộng cũng như lợi ích chung trong một xã hội dân chủ.
Mọi người đều có quyền tham gia vào việc quản trị đất nước mình, một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua những đại diện do họ tự do lựa chọn.
Ý chí của nhân dân được thể hiện qua các cuộc bầu cử định kỳ và trung thực với phổ thông đầu phiếu, mọi lá phiếu đều bình đẳng.
Mọi người đều có quyền tự do quan điểm, tự do biểu đạt, tự do tụ tập và tự do hiệp hội.
TẤT CẢ CÔNG AN ĐỀU PHẢI:
Giữ tính độc lập về chính trị và tính công bằng, vô tư, ở mọi lúc mọi nơi.
Thực thi tất cả nhiệm vụ một cách công bằng, vô tư, và không phân biệt đối xử về sắc tộc, chủng tộc, giới tính, ngôn ngữ, tôn giáo hay chính kiến.
Bảo vệ và tôn trọng nhân quyền của tất cả mọi người, gồm cả những quyền thiết yếu trong chính trị.
Giữ gìn và bảo vệ trật tự xã hội sao cho nền chính trị dân chủ có thể vận hành một cách hợp hiến và hợp pháp.
LÃNH ĐẠO CÔNG AN PHẢI:
Đảm bảo rằng mọi chính sách và đường lối của ngành công an đều trên tinh thần tôn trọng dân chủ.
Có biện pháp để xác định nhu cầu của cộng đồng và đáp ứng các nhu cầu đó.
Đảm bảo rằng cơ quan công an thực sự là đại diện cho toàn thể cộng đồng, thông qua việc tuyển dụng công bằng và không phân biệt đối xử, cũng như thông qua các chính sách và thực thi chính sách công bằng và không phân biệt đối xử.
Đảm bảo rằng các thủ tục, quy trình tuyển dụng cũng như các nội dung đào tạo, huấn luyện đều được xây dựng nhằm tuyển dụng những nhân viên công an có tinh thần sẵn sàng và có năng lực đáp ứng mọi yêu cầu của nghề công an trong một thể chế dân chủ.
* * *
SỬ DỤNG VŨ LỰC VÀ VŨ KHÍ TRONG NGÀNH CÔNG AN
Việc sử dụng vũ lực
Mọi người đều có quyền sống, quyền được an toàn, quyền không bị tra tấn hay phải chịu các cách đối xử và trừng phạt tàn nhẫn, vô nhân đạo, xúc phạm nhân phẩm.
Luôn luôn phải sử dụng các biện pháp phi bạo lực trước tiên.
Chỉ được sử dụng vũ lực khi cực kỳ cần thiết.
Chỉ được sử dụng vũ lực cho các mục đích hành pháp đúng luật.
Không có ngoại lệ hay cách giải thích nào cho việc sử dụng vũ lực bất hợp pháp.
Việc sử dụng vũ lực phải luôn tương xứng với các mục tiêu hợp pháp.
Sử dụng vũ lực luôn phải có sự kiềm chế.
Phải giảm thiểu thiệt hại vật chất và thương vong.
Luôn phải có một loạt phương tiện khác nhau cho việc sử dụng vũ lực.
Tất cả các nhân viên công quyền đều phải được huấn luyện về các phương tiện khác nhau cho việc sử dụng vũ lực.
Tất cả các nhân viên công quyền đều phải được huấn luyện về các biện pháp hành pháp phi bạo lực.
Trách nhiệm giải trình trong việc sử dụng vũ lực và vũ khí
Tất cả các trường hợp sử dụng vũ lực hoặc vũ khí đều phải được báo cáo đến các cán bộ, nhân viên cấp cao và có sự phê duyệt từ họ.
Các cán bộ, nhân viên cấp cao phải chịu trách nhiệm về những hoạt động của công an theo mệnh lệnh của họ, nếu như quan chức cấp cao đó đã biết hoặc lẽ ra đã phải biết về những hành vi lạm quyền, mà lại không có hành động cụ thể nào.
Cán bộ, nhân viên từ chối tuân theo những mệnh lệnh vi phạm pháp luật sẽ được miễn trách.
Cán bộ, nhân viên lạm quyền không thể nại lý do tuân lệnh cấp trên để được miễn trừ trách nhiệm.
Các tình huống cho phép dùng vũ khí
Chỉ được sử dụng vũ khí trong các tình huống cực đoan.
Chỉ được sử dụng vũ khí để tự vệ hoặc để bảo vệ người khác khỏi nguy cơ sắp bị giết hoặc bị thương nặng, hoặc
Để ngăn chặn một tội ác đặc biệt nghiêm trọng, kéo theo nguy cơ đe dọa mạng sống, hoặc
Để bắt giữ hoặc ngăn chặn việc bỏ trốn của một cá nhân đang gây ra một mối đe dọa hoặc đang chống lại các nỗ lực ngăn chặn mối đe dọa đó, và
Trong mọi trường hợp, chỉ là khi các biện pháp ít cực đoan hơn đã trở thành không đủ.
Việc cố ý sử dụng vũ lực và vũ khí chỉ được cho phép khi đó là việc thật sự không thể tránh khỏi để có thể bảo vệ sinh mạng con người.
Phạm Đoan Trang